کرمهای نواریک:
کرمهای نواری انگلهای روده هستند و در آلودگی شدید پرنده باعث نارسایی جذب مواد غذایی در کبوتر می گردند و علت آن تغذیه انگل از محتویات روده و ترشح موادی است که بر کار گوارش پرنده تاثیر می گذارد.
سه گونه از کرمهای نواری کبوتر ها را به این بیماری که عبارتند از:
1-همینولیپس Hymenolepis
2-دوینیا Davainea
3-اپورینا Aporina
از مشخصات این کرمها بند بند بودن بدن آنها است . این انگلها سر کوچکی دارند که به کمک چنگکها و بادکشهای دهانی خود محکم به دیواره روده ها می چسبند. هر بندی از بدن آنها دستگاه تناسلی نر و ماده مجزا داشته و آخرین بند پس از بالغ شدن جدا می گردد و بند بعدی رشد نموده و به تدریج بزرگ می شود. در داخل هر بند آن صد ها تخم باور وجود دارد که جنین دارند. بندهای بالغ شده پس از جدا شدن همراه با مدفوع پرنده دفع می گردند. کرمهای نواری برای تکمیل دوره زندگی خود به یک میزبان واسط مانند حشرات ، حلزونها و کرمهای خاکی و ... نیاز دارند تا این تخمها را ببلعد.در داخل بدن میزبان ، واسط جنین از داخل تخم خارج شده رشد می کند و پس از غلاف دار شدن به شکل عفونی تغییر شکل می دهد. هنگامی که کبوتر میزبان واسط را بخورد و این میزبان به شکل عفونی انگل آلوده باشد ، انگل به داخل بدن کبوتر منتقل شده و پس از شش هفته به کرم بالغ تبدل می شود.
علائم بیماری :در آلودگی خفیف نشانه های درمانگاهی مشاهده نمی گردد فقط ممکن است کمی از دوره ی زندگی کبوتر کاسته شود. اما در آلودگی شدید تعداد زیادی انگل در روده کبوتر جمه شده و عملیات گوارشی پرنده را مختل می سازند در نتیجه برخی از مشکلات ناشی از کمبود مواد غذایی بروز می کند که ممکن است زمینه ساز بیماریهای واگیردار دیگری در دستگاه گوارش گردد که آن هم به علت تضعیف سیستم ایمنی بدن حیوان می باشد.
بیماری را می توان با آزمایش میکروسکپی مدفوع کبوتر و مشاهده بندهای بالغ کرمهای نواری تشخیص داد.
درمان بیماری: - تجویز کپسولهای ضد انگل به میزان 1 کپسول برای هر 500 گرم وزن کبوتر در روز و به مدت سه روز پیاپی و یا استفاده از پودر لوامیزول با دز مناسب.
- از بین بردن میزان واسط بوسیله سموم حشره کش کاربایل 3% تا 5% یا مالاتیون 4% (توجه شود که داخل لانه کبوتر ها هرگز با این مواد سم پاشی نگردد)
پیشگیری از بیماری:
می توان با استفاده از حشره کش ها یا آهک زنده به صورت دوره ای اقدام به از بین بردن میزبانهای واسط نمود.